Grupa 10 autorów, wśród nich prof. Arkadiusz Marciniak z Instytutu Archeologii UAM opublikowali w PNAS, prestiżowym czasopiśmie amerykańskiej Akademii Nauk wyniki swoich badań prowadzonych w Çatalhöyük. To światowej sławy stanowisko archeologiczne, położone na południowy wschód od miasta Konya w regionie Anatolia w centralnej Turcji, wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w roku 2012.

Badanie grupy ujawniło i potwierdziło znaczące załamanie się klimatu na ziemi ponad 6200 p.n.e, dzięki analizie zmian w ilości deuteru – stałego izotopu wodoru, znalezionego w tłuszczach  zwierzęcych, zakonserwowanych w naczyniach garncarskich, używanych przez społeczność rolniczą, zamieszkującą Çatalhöyük Badanie grupy ujawniło i potwierdziło znaczące załamanie się klimatu na ziemi ponad 6200 lat p.n.e, dzięki analizie zmian w ilości deuteru – stałego izotopu wodoru, znalezionego w tłuszczach  zwierzęcych, zakonserwowanych w naczyniach garncarskich, używanych przez społeczność rolniczą, zamieszkującą Çatalhöyük .

Grupa  pod kierunkiem prof. Arkadiusza Marciniaka z Instytutu Archeologii UAM, prowadząca badania w późnoneolitycznej strefie osady w Çatalhöyük, odkryła zmiany w izotopowym składzie deuteru, potwierdzające znaczące ochłodzenie i osuszenie klimatu  oraz reakcję społeczności rolniczej w Çatalhöyük, która  musiała się dostosować do gwałtownych zmian klimatu.

Co istotne, odkrycie grupy profesora Marciniaka pokazuje, że poszczególne biomolekuły zachowane w starożytnych tłuszczach zwierzęcych można wykorzystać do rekonstrukcji wydarzeń paleoklimatycznych, a tym samym stanowi potężne narzędzie do wykrywania zjawisk klimatycznych na podstawie analiz pozostałości zachowanych w naczyniach ceramicznych, znajdowanych na wielu pradziejowych osadach.  

Zmiany klimatu na Ziemi w tym okresie stają się dzięki temu odkryciu jeszcze bardziej ewidentne, potwierdzając dane z badań geologicznych i klimatologicznych  z wielu innych  miejsc na całym świecie, pokazując ogólny spadek temperatur, trwający ok. 160 lat.

Obszar wykopaliskowy, który miał pod opieką polski zespół, był zamieszkały przez cztery stulecia w pod koniec siódmego tysiąclecia p.n.e, obejmując w ten sposób wspomniane załamanie klimatu na Ziemi. 

Analiza 56 próbek radiowęglowych pozwoliła dowiedzieć się więcej, jak ówcześni ludzie mieszkali, jakie hodowali zwierzęta,  i co jedli. 

Grupa badaczy wraz z prof. Arkadiuszem Marciniakiem dostarcza dzięki temu przekonujących dowodów na konkretne skutki zmian klimatu sprzed tysięcy lat i ich wpływ na życie codzienne naszych neolitycznych przodków, ich decyzje dotyczące planowania osadnictwa i strategii przeżycia.

Artykuł opublikowali wspólnie Mélanie Roffet-Salque, Arkadiusz Marciniak, Paul J. Valdes, Kamilla Pawłowska, Joanna Pyzel, Lech Czerniak, Marta Krüger, C. Neil Roberts, Sharmini Pitter, and Richard P. Evershed

Published By: 

Proceedings of National Academy of Sciences of the United States of America (PNAS)

mr

Foto: prof. Arkadiusz Marciniak